برنامه‌های دانشگاه برای تأمین امنیت داخل و اطراف شریف
دغدغه امنیت، هم در اطراف و هم در داخل دانشگاه
تا یک هفته دیگر ترم پاییز شروع می‌شود؛ ترمی که بعد از پنج ترم تجربه آموزش مجازی، نخستین ترم تماماحضوری برای همه دانشجوهاست و به این ترتیب از اول مهر ۱۴۰۱ دانشگاه دوباره روزهای شلوغ سال‌های ۹۸ و قبل از آن را تجربه خواهد کرد. بازگشایی دانشگاه و رفت‌وآمد دانشجوها به آن، دغدغه امنیت را هم دوباره روی میز و در مرکز توجه قرار داده، مخصوصا با توجه به برخی گزارش‌های مربوط به سرقت و زورگیری از دانشجوها در کوچه و خیابان‌های پیرامون دانشگاه. به همین بهانه سراغ دکتر جلیلی، رئیس دانشگاه رفتیم تا ببینیم دانشگاه برای تأمین امنیت داخل و اطراف شریف در شروع ترم پاییز چه برنامه‌ها و تمهیداتی را تدارک دیده است. خلاصه صحبت‌های دکتر جلیلی را در ادامه می‌توانید بخوانید.
محیط خاص پیرامون شریف
شرایط محیط پیرامون دانشگاه، شرایط خاصی‌ست. البته این شرایط ممکن است برای دانشگاه‌های دیگری در سطح کشور یا دنیا هم وجود داشته باشد، یعنی دانشگاه در محیطی استقرار داشته باشد که از نظر اجتماعی دارای شرایط خاصی‌ست و حواشی و معضلاتی را دامن‌گیر دانشگاه کند. البته استقرار دانشگاه در یک منطقه می‌تواند روی آن منطقه تأثیر بگذارد و سطح اجتماعی آن را ارتقا دهد، چرا که حضور دانشگاه در یک منطقه باعث بهبود سطح رفاه و خدمات اجتماعی در آن منطقه می‌شود.
منطقه شرق دانشگاه از قدیم، معضلاتی را در دل خودش داشته است. وقتی بزرگ‌راه یادگار امام ساخته شد، بخشی از کپرنشین‌های آن منطقه که در مجاورت دبیرستان مفید اسکان داشتند، از منطقه رفتند، اما هنوز هم منطقه بین خیابان حبیب‌الله و بزرگ‌راه یادگار امام، به کمپ معروف است و بافت قبلی خودش را تا حدی حفظ کرده است.
از سوی دیگر منطقه طرشت، بافت و فرهنگی سنتی و بااصالت و مذهبی دارد، اما مجاورت آن با پایانه آزادی و منطقه آزادی که دروازه ورود از غرب و جنوب غرب به تهران به شمار می‌آید، باعث شده این منطقه هم معضلات اجتماعی مختلفی را تجربه کند. در مجموع ترکیب این مناطق با ویژگی‌های خاص خودشان سبب شده محیط پیرامونی شریف نسبت به متوسط محیط پیرامونی دانشگاه‌های بزرگ کشور، مسائل حادتر و بزرگ‌تری را داشته باشد و ناامنی‌های بیشتری در اطراف آن گزارش شود.
امنیت داخل دانشگاه هم مهم است
در داخل دانشگاه هم از قدیم برخی سرقت‌ها و خراب‌کاری‌ها گزارش شده؛ برخی اوقات قطعه مهمی از دستگاه‌ها و تجهیزات دانشگاه به سرقت رفته و ضرر قابل توجهی را متوجه دانشگاه کرده، گاهی وسایل شخصی دانشجوها مثل لپ‌تاپ و تلفن همراه در لابی دانشکده‌ها و سالن مطالعه‌ها دزدیده شده، موقع برگزاری همایش‌ها با توجه به افزایش تردد به دانشگاه و جابه‌جایی وسایل، برخی وسایل و تجهیزات گم شده، اخیرا هم که متأسفانه کمپرسور کولر گازی مسجد دزدیده شد. در این سرقت‌ها هم دانشگاه و هم دانشجوها متضرر شده‌اند و هم‌چنین یک حس ناامنی در دانشگاه شکل گرفته است. از سوی دیگر بعضا گزارش‌های معدوی از آزار و اذیت‌های جنسی در گوشه‌وکنار دانشگاه به گوش رسیده؛ مواردی که اگرچه محدود بوده، اما حتی یک مورد از آنها نیز در شأن دانشگاه نیست و باید فکری به حال آن شود.
مجموع این موارد ما را مجبور می‌کند که نگاهی واقع‌گرایانه‌تر به دانشگاه داشته باشیم و از آن تصور ایده‌آل و مطلوب که درهای دانشگاه روی همه باز باشد، فعلا دست بکشیم، چرا که محیط و شرایط فعلی ما آمادگی آن را ندارد. برای افزایش احساس امنیت در دانشگاه به ناچار باید محدودیت‌هایی را در رفت‌وآمد و کنترل تردد افراد بپذیریم و با توضیح و آموزش و عذرخواهی از افراد بخواهیم که این محدودیت‌ها را بپذیرند تا امنیت بیشتری در سطح دانشگاه احساس شود.
از تشکیل کمیته مبارزه با خفت‌گیری تا آموزش به دانشجوها
برای تأمین امنیت بیرون دانشگاه، سعی شده تعامل حداکثری با نیروی انتظامی در دستور کار باشد، اما در نهایت کارکرد آن محدود است و نمی‌توان فقط به آن بسنده کرد. البته خوش‌بختانه نهادهای مختلف مانند شورای تأمین استان، فرمانداری و نیروی انتظامی در جریان مسائل اطراف شریف قرار گرفته‌اند، اما انتظار زیادی از آنها نمی‌توان داشت. به همین خاطر کمیته‌ای در دانشگاه برای مبارزه با خفت‌گیری تشکیل شده که مسئولیت آن را یکی از استادان دانشگاه بر عهده دارد و هفته قبل هم اولین جلسه آن برگزار شده است. خلاصه راه‌کارهایی که در این کمیته مطرح شده، به شرح زیر است:
- نامه‌نگاری و تعامل با نیروی انتظامی برای استفاده حداکثری از توان آنها در تأمین امنیت اطراف دانشگاه
- حضور یکی از فرماندهان انتظامی تهران به عنوان مشاور در جلسات کمیته دانشگاه
- به خدمت گرفتن بخش خصوصی با هماهنگی نیروی انتظامی برای پایش منطقه، به‌ویژه پایش مسیرهای تردد بین خوابگاه‌ها و مراکز اصلی تردد عمومی (ایستگاه‌های مترو و BRT اطراف دانشگاه) و دانشگاه
- برقراری سرویس بین خوابگاه‌های اصلی و دانشگاه، به‌ویژه در ساعاتی که احتمال سرقت و زورگیری بیشتر است. البته محدودیت بودجه کمی دست دانشگاه را برای این راه‌کار بسته است. هم‌چنین برای رفع مشکل تردد ماشین‌های بزرگ به خوابگاه طرشت ۳، با شهرداری تعاملی صورت گرفته تا در صورت امکان مسیری از سمت غرب خوابگاه طرشت ۳ (ایستگاه اتوبوس‌رانی) برای تردد اتوبوس و مینی‌بوس ایجاد شود.
- نصب دوربین در محیط اطراف دانشگاه با هماهنگی شهرداری و نیروی انتظامی که در بازدارندگی می‌تواند موثر باشد.
- افزایش روشنایی محیط اطراف دانشگاه
- برگزاری دوره‌های آموزشی کاربردی و مناسب برای دانشجوها
آموزش و آگاهی اولین قدم است
در زمینه آموزش به دانشجوها قرار شده هم در سایت دانشگاه بخشی برای آموزش نکات ایمنی اضافه شود و هم در یکی دو هفته اول ترم پاییز، یک دوره آموزشی چندمنظوره و اجباری از سوی معاونت آموزشی با همکاری معاونت دانشجویی و معاونت فرهنگی برای دانشجوها برگزار شود. در این دوره مسائل مختلفی مانند مشاوره و امنیت و دخانیات و … به دانشجوها گفته و جزوات آموزشی هم به دانشجوها داده می‌شود. دانشجوها باید بدانند که به هر حال این موارد جزء واقعیات دانشگاه است و شایعه نیست و با رعایت برخی نکات ایمنی و عمل به توصیه‌های امنیتی حین حضور در دانشگاه و تردد در اطراف آن می‌توانند احتمال بروز خطر را کاهش دهند.
ناامن کردن محیط دانشگاه برای متخلفان
محیط داخلی دانشگاه باید برای متخلفان ناامن شود و این هدف با استفاده از تکنولوژی برای پایش محیط امکان‌پذیر است. زمانی دزدی کفش در مسجد دانشگاه زیاد رخ می‌داد، اما با نصب دوربین‌های مداربسته در جاکفشی مسجد، موارد دزدی کاهش پیدا کرد. در همین راستا آموزش به دانشجوها هم می‌تواند موثر باشد تا هم حق و حقوق خودشان و بایدها و نبایدهای محیط آموزشی دانشگاه را بدانند و هم نکات ایمنی و توصیه‌های امنیتی را بشنوند و به آنها عمل کنند. در کنار آموزش به افراد، به کمک پایش محیط با استفاده از تکنولوژی، می‌توان شرایط را برای اتفاقات ناگوار نامساعد کرد و حس امنیت را در سطح دانشگاه افزایش داد.
همان‌طور که دانشگاه تجربه خوبی در اختصاص شناسه به افراد مختلف برای استفاده از اینترنت دانشگاه در دهه قبل داشته، برای فضای فیزیکی هم باید تمهید مشابهی اندیشه شود تا تردد افراد به دانشگاه مشخص باشد. اگر اتفاقی در یک آزمایشگاه رخ داد یا حادثه‌ای مثل آتش‌سوزی مسجد پیش آمد، حراست دانشگاه باید بداند چه افرادی در دانشگاه حضور داشته‌اند.
در حال حاضر کنترل تردد در خوابگاه‌ها از سوی مأموران حراست انجام می‌شود، اما وقتی تکنولوژی ارزان و در دسترس است، اعتماد صددرصدی به نیروی انسانی معنایی ندارد. به همین خاطر در چهار خوابگاه اصلی دانشگاه (طرشت ۳، طرشت ۲، شهید احمدی روشن و مصلی‌نژاد) دستگاه‌هایی نصب می‌شود تا به صورت دقیق و روان، تردد افراد ثبت و کنترل شود. اگر تجربه خوبی به دست بیاید، برای سایر خوابگاه‌ها نیز می‌توان از این دستگاه‌ها استفاده کرد. برای خود دانشگاه نیز تصمیم کلی برای این کار وجود دارد. خارج شدن ماشین‌ها از دانشگاه وضع امنیت را بهبود بخشیده، اما موارد سرقت را به صفر نرسانده و بنابراین برای تردد به دانشگاه نیز باید مکانیزم دقیق و روان و سریعی تدارک دیده شود که در ضمن حافظ حریم خصوصی و احترام افراد هم باشد.