جلسه شورای صنفی با معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی درباره بازگشایی دانشگاه
بازگشایی کامل در مهر ۱۴۰۱
بعد از اطلاعیه آموزش دانشگاه پیرامون حضوری شدن بخشی از کلاس‌های درس و تمامی امتحانات پایان‌ترم در ترم آینده، شورای صنفی جلسه‌ای را با معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه، دکتر سعادت ترتیب داد تا هم سوال‌ها و ابهام‌ها و نگرانی‌ها و پیشنهادهای دانشجوها به گوش آموزش برسد و هم توضیحات تکمیلی‌تر و مبسوط‌تری نسبت به اطلاعیه صادرشده از سوی مسئولین آموزش بیان شود؛ جلسه‌ای که صبح روز شنبه، ۱۸ دی به صورت مجازی برگزار شد و دکتر ابوالحسنی، معاون دانشجویی هم در یک ساعت ابتدایی آن حضور داشت و درباره مسائل مربوط به خوابگاه‌ها و سلف نکاتی را گفت.
بازگشایی تدریجی
دکتر سعادت ابتدای جلسه را به بیان سیاست‌ها و تصمیمات دانشگاه در زمینه بازگشایی و بازگشت تدریجی به آموزش حضوری اختصاص داد. به گفته سعادت اولین موضوع لزوم تدریجی بودن بازگشایی دانشگاه بعد از حدود دو سال تعطیلی است، چرا که به صورت دفعی و یک‌باره نمی‌توان دانشگاه را به حالت پیش از کرونا برگرداند و سیستم دانشگاه و به‌خصوص خوابگاه‌ها آمادگی بازگشایی کامل را ندارد. همچنین باید در نظر داشت که همه قسمت‌های دانشگاه باید در کنار هم و همراه با هم به حالت حضوری برگردند و نمی‌توان فقط بخشی از آنها را حضوری کرد و باقی کارها را به صورت غیرحضوری ادامه داد.
دانشگاه قصد دارد در صورت امکان از مهر ۱۴۰۱ به حالت قبل از کرونا برگردد و از ابتدای ترم آینده با شیب ملایمی به سوی این هدف حرکت می‌کند، هرچند برخی از روندها و کارهایی که در دوران شیوع کرونا غیرحضوری شده و حالت غیرحضوری‌شان ترجیح بیشتری دارد، به همان حالت باقی می‌ماند.
موضوع دوم از نظر معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه، امکاناتی‌ست که دانشگاه در حال حاضر برای رعایت پروتکل‌های اعلام‌شده در اختیار دارد و براساس آن برای بازگشایی تدریجی می‌تواند برنامه‌ریزی کند و اگر این امکانات در دسترس بیشتر شود، درصد بیشتری از دانشجوها را می‌توان به دانشگاه آورد. این محدودیت به ویژه در زمینه امکانات خوابگاهی خودش را نشان می‌دهد.
به گفته سعادت به عنوان مثال در حال حاضر دانشگاه در بخش تحصیلات تکمیلی بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ نفر ظرفیت خوابگاهی دارد و در بخش کارشناسی هم در نهایت حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر. البته بخشی از ظرفیت خوابگاهی دانشگاه نیز در حال بازسازی‌ست و دانشگاه امید دارد تا تابستان آماده استفاده شود و یا در ایام امتحانات پایان‌ترم مورد استفاده قرار گرفته و در تابستان بازسازی‌شان تکمیل گردد.
سعادت به عنوان موضوع سوم این نکته را متذکر شد که شرایط شیوع کرونا شکننده است و این امکان وجود دارد که موج‌های بعدی کرونا از راه برسد، به همین خاطر دانشگاه باید این آمادگی را داشته باشد که در صورت بروز موج‌های بعدی و گسترش شیوع کرونا، دوباره به حالت تمام‌مجازی برگردد.
چرا ترم چهار؟
سعادت در بخش بعدی صحبت‌هایش به تصمیم دانشگاه برای حضوری کردن کلاس‌های ورودی‌ها ۹۹ پرداخت. به گفته او در حال حاضر دانشگاه در بخش خوابگاه‌های کارشناسی ظرفیت ۴۵۰ نفری دارد که با توجه به نسبت دانشجوهای تهرانی و دانشجوهای دیگر شهرها، تقریبا معادل هزار دانشجو می‌شود. بنابراین دانشگاه می‌تواند فعلا برای هزار دانشجو کلاس‌های حضوری برگزار کند. با توجه به اینکه دانشجوهای یک دانشکده از دانشکده‌های دیگر هم کلاس دارند، امکان اختصاص این هزار نفر به چند دانشکده خاص نیست. همچنین تجربه نشان داده که کلاس‌های ترکیبی (حضوری و مجازی توأمان) بازدهی و کیفیت مطلوب را ندارد، مگر اینکه امکانات برگزاری کلاس فراتر از لپ‌تاپ استاد باشد و کلاس در استودیوهایی برگزار شود که دانشجوها هم بتوانند در آن حضور پیدا کنند. بنابراین دانشگاه تصمیم گرفته ظرفیت موجود برای برگزاری کلاس‌های حضوری را به دانشجوهای یک سال اختصاص دهد.
کلاس‌های مخصوص ورودی ۱۴۰۰ معمولا بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر دانشجو در خود جای می‌دهد، در حالی که تالارها به عنوان بزرگ‌ترین محل برگزاری کلاس‌های دانشگاه، در صورت رعایت پروتکل‌های اعلام‌شده (دو متر مربع به ازای هر نفر) در نهایت ظرفیتی بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ نفر می‌تواند داشته باشد. همچنین دانشجوهای ورودی ۱۴۰۰ فرصت بیشتری برای حضور در دانشگاه در ترم‌های آینده دارند و به همین دلیل در اولویت حضوری شدن کلاس‌ها نیستند.
درمورد دانشجوهای ورودی ۹۷ و ۹۸ نیز این مشکل وجود دارد که تنوع درس‌های دانشجوهای ترم‌های بالاتر زیاد است و دانشگاه برای حضوری شدن کلاس‌های آنها به تعداد زیادی کلاس نیاز دارد. همچنین تنوع ورودی‌های مختلف در کلاس‌های ترم‌های بالاتر بیشتر است و دانشجوهایی از سال‌های مختلف در این کلاس‌ها حضور پیدا می‌کنند و دانشگاه تمایلی به برگزاری کلاس‌های ترکیبی (حضوری و مجازی توأمان) نیز ندارد.
در نتیجه با توجه به بررسی آماری دروس دانشجوهای ترم‌های مختلف دانشگاه به این نتیجه رسیده که حضوری کردن کلاس‌های دانشجوهای ترم ۴ (ورودی‌های ۱۳۹۹) بهینه‌ترین حالت ممکن است، چرا که در تعداد زیادی از کلاس‌های مربوط به این دانشجوها، بیش از ۸۰ درصد دانشجوهای شرکت‌کننده در کلاس ورودی ۹۹ هستند و اگر هم درصد دانشجوهای ورودی ۹۹ در برخی کلاس‌هایشان به کمتر از ۶۰ درصد می‌رسد، از نظر تعداد، دانشجوهای ورودی ۹۹ به اندازه‌ای هستند که بتوان چند گروه حضوری برای آنها تشکیل داد و تعدادی گروه مجازی هم به دانشجوهای باقی سال‌ها اختصاص داد.
سعادت درباره دانشجوهای ارشد نیز این‌طور توضیح داد که با توجه به تعداد زیاد دانشجوهای ورودی ۱۴۰۰ ارشد، دانشگاه امکانات خوابگاهی کافی برای حضوری شدن کلاس‌های آنها را در اختیار ندارد و از سوی دیگر اکثر دانشجوهای ارشد در ترم چهار واحد درسی ندارند که نیاز به کلاس حضوری داشته باشد. به گفته سعادت حدود ۶۵۰ نفر از ظرفیت ۸۰۰ تا ۹۰۰ نفره امکانات خوابگاهی تحصیلات تکمیلی تاکنون به دانشجوهایی که برای پایان‌نامه و رساله خود به حضور در دانشگاه نیاز دارند، اختصاص یافته و بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ نفر ظرفیت باقی‌مانده است، در حالی که ورودی‌های ارشد یک سال به ظرفیت خوابگاهی حدود ۶۰۰ نفر نیاز دارند.
کلاس‌های دانشجوهای دکترا نیز با توجه به تعداد بسیار کم در سطح دانشگاه و همچنین تعداد کم دانشجوی حاضر در هر کلاس قرار است از ترم بعد به صورت حضوری برگزار شود.
امتحانات پایان‌ترم حضوری است
سعادت حضوری شدن امتحانات پایان‌ترم را خواسته و تأکید وزارت علوم و دیگر دانشگاه‌ها و دانشکده‌های مختلف دانشگاه دانست و از سوی دیگر برگزاری حضوری امتحانات پایان‌ترم را نوعی توفیق اجباری برای دانشگاه به حساب آورد که مجبور شود وضعیت خوابگاه‌هایش را تا ابتدای تابستان به حدی از آمادگی برساند که هم امکان برگزاری امتحانات ممکن بوده و هم تا ابتدای مهر ۱۴۰۱، خوابگاه‌ها آماده بازگشایی کامل دانشگاه شوند. به گفته او دانشگاه اگرچه امتحانات پایان‌ترم کارشناسی و تحصیلات تکمیلی را در دو بازه مختلف برگزار می‌کند تا بتواند همه دانشجوها را در خوابگاه‌ها اسکان دهد، ولی با این وجود تا زمان امتحانات پایان‌ترم باید ظرفیتی ۱۵۰۰ نفره به خوابگاه‌هایش اضافه کند تا امکان برگزاری حضوری امتحانات فراهم شود.
موارد خاص به صورت جداگانه بررسی می‌شود
سعادت بعد از این بیشتر به سوال‌ها و ابهام‌های دانشجوها پاسخ داد:
- هیچ کلاسی مخصوص دانشجوهای یک سال خاص نیست، بلکه برای هر کلاس مشخص می‌شود کدام گروه‌هایش حضوری و کدام گروه‌ها مجازی برگزار می‌شود. هر دانشجویی در کلاس‌های حضوری می‌تواند ثبت‌نام کند، اما تنها در صورتی که تعداد واحدهای حضوری‌اش از حد مشخصی بیشتر شود، خوابگاه به او تعلق می‌گیرد. البته در صورتی که تعداد واحدهای حضوری دانشجویی کمتر از حد مشخص باشد، می‌تواند برای استفاده از خوابگاه درخواست دهد و در صورت وجود ظرفیت خوابگاهی، درخواست‌ها براساس اولویت‌های موجود بررسی خواهد شد.
- اگر دانشجویی درس‌های عقب‌افتاده‌ای دارد که این ترم کلاس آن به صورت حضوری قرار است تشکیل شود، ولی تعداد واحدهای حضوری‌اش به حد مشخص‌شده نمی‌رسد، می‌تواند آن درس را در ترم‌های آینده بردارد و در صورتی که از نظر پیش‌نیازی و هم‌نیازی به مشکل می‌خورد، آموزش تسهیلاتی در اختیار او قرار می‌دهد که بتواند بدون رعایت پیش‌نیازی یا هم‌نیازی درس‌های دیگرش را بردارد.
- از نظر آموزش بیشتر از ۹۰ درصد دانشجوهای دانشگاه با این سیستم می‌توانند واحدهایشان را بردارند، برای موارد خاص هم ظرفیت خوابگاهی در نظر گرفته‌ایم تا با توجه به درخواست دانشجوها و اولویت‌های موجود، به دانشجوهای سایر ترم‌ها نیز خوابگاه تعلق گیرد. البته برخی مشکلات نیز به ذهن مسئولان دانشگاه نرسیده و هنوز خودشان را نشان نداده‌اند که بعد از مشخص شدن باید فکری به حال‌شان کرد.
- تلاش آموزش این است که بعد از عید و با بهبود شرایط، تعدادی از درس‌های عملی مثل کارگاه و آزمایشگاه به صورت حضوری برگزار شود. همچنین از دانشکده‌ها خواسته شده در تابستان عقب‌ماندگی دروس عملی را برای دانشجوهایشان برطرف کنند و واحدهای کارگاهی و آزمایشگاهی را به صورت ویژه ارائه دهند و برای دانشجوها نیز این مجوز صادر می‌شود که بتوانند بیشتر از شش واحد در تابستان بگیرند.
- همه مسائل دست آموزش نیست و دانشکده‌ها نیز باید برای ارائه دروس حضوری همکاری لازم را با آموزش داشته باشند و شرایط خاص خودشان را در نظر بگیرند؛ به عنوان مثال با توجه به تعداد زیاد آزمایشگاه‌ها در دانشکده شیمی، این دانشکده درخواست ظرفیت بیشتری برای اختصاص خوابگاه به دانشجوهایش داشته تا عقب‌ماندگی دروس عملی آنها جبران شود و با این درخواست موافقت شده است.
- دانشجوهایی که پروژه کارشناسی‌شان عملی‌ست یا در ترم بهار واحد کارآموزی دارند و یا در ترم فارغ‌التحصیلی هستند و باید کارگاه و آزمایشگاه بردارند، می‌توانند درخواست‌شان را به آموزش ارائه دهند تا با توجه به ظرفیت خوابگاه‌ها و اولویت درخواست‌ها، به این درخواست‌ها رسیدگی شود و خوابگاه به آنها تعلق گیرد.
- از دانشکده‌ها خواسته شده با تعریف پروژه‌های کارشناسی عملی و یا کارآموزی در تهران مخالفتی نداشته باشند و اجازه دهند دانشجوها این واحدها را اخذ کنند و برای گرفتن خوابگاه به آموزش دانشگاه درخواست دهند.
- ممکن است از ابتدای ترم این امکان فراهم نباشد که برای پروژه‌های عملی و کارآموزی و آزمایشگاه و کارگاه، به دانشجوها خوابگاه اختصاص یابد، ولی با گذشت مدتی از شروع ترم و تکمیل بیشتر خوابگاه‌ها این امکان فراهم شود.
- غذای سلف دانشگاه به همه دانشجوهای خوابگاهی و همه دانشجوهایی که در درس‌های حضوری ثبت‌نام کرده‌اند، تعلق می‌گیرد.
- پروتکل‌های اعلام‌شده در شهریور درباره کلاس‌ها می‌گوید که به ازای هر نفر ۲ متر مربع فضا باید وجود داشته باشد. همچنین تهویه کلاس باید به صورتی باشد که هر ساعت شش بار هوای محیط تعویض گردد.
- درمورد کلاس‌هایی که برخی گروه‌هایشان حضوری و برخی دیگر مجازی‌ست، ممکن است امتحان پایان‌ترم نیز برای آنها متفاوت باشد.
- ارزیابی مستمر در طول ترم در همه کلاس‌ها همچنان باید ادامه داشته باشد، چون ممکن است دانشگاه مجبور شود به شیوه تمام‌مجازی برگردد.
- از استادها خواسته می‌شود که برای بازه فرجه قبل از امتحانات پایان‌ترم کلاس و آزمون و تمرین و پروژه‌ای در نظر نگیرند تا مشکلی برای حمل‌ونقل دانشجوها به خوابگاه پیش نیاید.
- در اولین فرصتی که ظرفیت خوابگاه‌ها اجازه دهد به دانشجوهای دکترا خوابگاه تخصیص می‌یابد.
اعتراض به آموزش مجازی و ارزیابی حضوری
ورودی‌های ۹۸ بیشترین اعتراض را به تصمیم دانشگاه برای حضوری شدن کلاس‌های ورودی‌ها ۹۹ داشتند و یکی از استدلال‌های آنها در این جلسه این بود که با روند فعلی، ورودی‌های ۹۹ سه ترم مجازی داشته‌اند و ورودی‌های ۹۸ پنج ترم. سعادت نیز در پاسخ این‌طور گفت که تنوع ورودی‌های مختلف در کلاس‌های مربوط به ورودی‌های ۹۸ (ترم شش) به مراتب بیشتر از ورودی‌های ۹۹ (ترم چهار) است و به همین دلیل دانشگاه برای حضوری کردن کلاس‌های ورودی‌های ۹۸ به ظرفیت خوابگاهی بیشتری نسبت به داشته‌های حال حاضرش نیاز دارد.
اعتراض دیگر دانشجوهای حاضر در جلسه به عدم تناسب کلاس‌های مجازی و امتحانات حضوری بود که معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی آن را اعتراض بی‌موردی دانست. همچنین تعدادی از دانشجوها این نکته را متذکر شدند که حضور همه دانشجوهای یک مقطع در زمان امتحانات پایان‌ترم در خوابگاه‌ها می‌تواند احتمال شیوع کرونا بین دانشجوها را افزایش دهد که سعادت ضمن پذیرفتن این اعتراض گفت که باید فکری به حال آن صورت گیرد.
کمبود خوابگاه با توجه به افزایش سنوات
دکتر ابوالحسنی در بخشی از جلسه ظرفیت سلف برای توزیع غذا در یک روز را ۱۲۰۰ نفر دانست، ولی ابراز امیدواری کرد بعد از عید اوضاع بهتر شود و با گرم شدن هوا، بتوان از فضای بیرون سلف هم برای توزیع غذا بهره برد. او با اشاره به بازسازی همه خوابگاه‌ها در زمان شیوع کرونا این‌طور گفت که دانشگاه تمایل دارد دانشجوها به اتاق‌های بازسازی‌شده در خوابگاه‌هایشان برگردند. همچنین به گفته معاون دانشجویی دانشگاه، متوسط زمان تحصیل دانشجوهای ارشد در زمان شیوع کرونا یک ترم افزایش یافته و به همین خاطر دانشگاه با کمبود حدودا ۵۰۰ نفره ظرفیت خوابگاهی برای دانشجوهای ارشد مواجه است.