روزنامه: چرا رشته مهندسی مکانیک به عنوان یک رشته دانشگاهی وجود دارد؟ مهندسی مکانیک چه نیازی را از جامعه برطرف می‌کند؟
مهندسی مکانیک از قدیمی‌ترین رشته‌های مهندسی در تاریخ بشر است و کاملا با نیازهای زندگی انسان در هم‌آمیخته شده. با یک زبان ساده مکانیک علم طراحی و ساخت ماشین‌آلات و به‌کارگیری آنها با هدف تبدیل و به خدمت گرفتن صورت‌های مختلف انرژی در راستای اهداف زندگی بشر محسوب می‌شود. اطراف ما پر است از ماشین‌آلاتی ساده و پیچیده که به کمک دانش مهندسی مکانیک طراحی و ساخته شده. دامنه به‌کارگیری مهندسی مکانیک از داخل منزل تا کارخانجات و وسایل حمل‌ونقل و حتی بیمارستانها و مراکز تفریحی را شامل می‌شود. در منزل از یخچال، ماشین لباس‌شویی و ظرف‌شویی تا یک فندک ساده و اسباب‌بازی‌های کوچک و بزرگ همه با مهندسی مکانیک سر و کار دارد. در حمل‌ونقل تمامی خودروهای سواری، اتوبوس، قطار، کشتی‌های کوچک و غول‌پیکر، هواپیماها، چه در طراحی و ساخت سیستم‌های موتور و پیش‌ران آنها و چه در طراحی و ساخت فرم بدنه و چه در ساخت مکانیزم‌های کنترلی و ایمنی آنها مستقیما مهندسی مکانیک دخیل است. در کارخانجات هم تمامی ماشین‌آلات خودکار و غیرخودکار و ربات‌ها و سیستم‌های اتوماسیون در بخش طراحی مکانیزم‌های حرکتی، طراحی و ساخت بدنه نیاز به کار یک مهندس مکانیک دارد. در بیمارستانها لوازم متعددی را در دست جراح و در اتاق‌های عمل می‌بینیم که همگی با کمک مهندسی مکانیک طراحی و ساخته شده است. در حوزه انرژی، اعم از انرژی‌های بادی، آبی، نیروگاهی ماشین‌آلاتی وجود دارد که بدون مهندسی مکانیک هیچ وقت قابل ساخت نبود. توربینها، کمپرسورها و پمپ‌ها توسط مهندسان مکانیک طراحی و ساخته می‌شود.
روزنامه: آینده تحصیلی و پژوهشی و کاری مهندسی مکانیک چگونه است؟ در تحصیلات تکمیلی این رشته چه گرایش‌هایی دارد؟
در حوزه‌های انرژی، به ویژه انرژی‌های پاک، در حوزه اتوماسیون صنعتی، در حوزه‌های رباتیک، در حوزه حمل‌ونقل، در مهندسی پزشکی و ساخت اندام‌های مصنوعی، در حوزه کشاورزی و ساخت ماشین‌آلات جدید، در حوزه‌های هوافضایی و … مهندسان مکانیک فعالیت‌های گسترده‌ای را در کشور دارند. هرچه جلو می‌رویم، با ترکیب مهندسی مکانیک با سایر رشته‌های مهندسی زمینه‌های جدیدی نیز متناسب با نیازهای جدید جامعه پدید می‌آید؛ مثل مکاترونیک، رباتیک، هوش مصنوعی و مهندسی پزشکی.
بچه‌ها در کارشناسی با اصول کلی، دروس عمومی و تخصصی جامع مهندسی مکانیک آشنا می‌شوند؛ استاتیک (دانش ایستایی و تعادل)، دینامیک (دانش حرکت)، سیالات (دانش ایستایی و حرکت در مواد سیال)، مقاومت مصالح (دانش استحکام و تغییر شکل مواد در اثر اعمال نیرو)، ترمودینامیک و انتقال حرارت (دانش انرژی و گرما و کار)، طراحی اجزاء ماشین (دانش طراحی بخش‌های مختلف ماشین و اصول طراحی و تحلیل مهندسی)، ارتعاشات و دینامیک ماشین، کنترل (دانش به کارگیری، هدایت، و کنترل دقیق ماشین‌ها و سیستم‌ها) و … دانشجوها در دوره کارشناسی معمولا در سال آخر از بخش‌ها و گرایش‌های مختلف مهندسی مکانیک به طور تخصصی‌تر و با توجه به علاقه خود درس می‌گذرانند و با حوزه‌های تخصصی کاری مهندسی مکانیک آشنا می‌شوند. در مقطع تحصیلات تکمیلی گرایش‌های مختلفی وجود دارد؛ طراحی کاربردی (دینامیک- کنترل، مکانیک جامدات و طراحی)، تبدیل انرژی (انرژی و سیالات)، بیومکانیک (مهندسی پزشکی با تکیه بر جنبه‌های مهندسی مکانیک)، مکاترونیک (تلفیقی از مهندسی مکانیک و برق و کامپیوتر که به طور تخصصی به اتوماسیون، رباتیک و مسائلی از این دست می‌پردازد)، خودرو و دریا.
روزنامه: دانش‌آموزی که می‌خواهد مهندسی مکانیک را به عنوان رشته تحصیلی در دانشگاه انتخاب کند، چه ویژگی و شخصیتی داشته باشد؟
فردی که وارد مهندسی مکانیک می‌شود، باید در درجه اول به مبانی دانشی این علم علاقه داشته باشد. در دبیرستان بچه‌ها در دروس فیزیک به صورت خیلی ابتدایی با مفهوم نیرو، حرکت، شتاب، انرژی و ترمودینامیک آشنا می‌شوند اما این مفاهیم در دروس تخصصی به صورت دقیق و گسترده در مقطع کارشناسی مورد بحث قرار می‌گیرد. همچنین این فرد باید به محاسبات ریاضی علاقه‌مند باشد. همچنین یک مهندس باید علاقه به فهمیدن و درک ارتباط میان اجزاء ماشین‌آلات داشته و با فرایندهای ساختی هم میانه خوبی داشته باشد.
از طرفی فردی که می‌خواهد به عنوان یک مهندس موفق شود، علاوه بر سواد در کار تخصصی خود باید دارای اعتماد به نفس بالا، پرتلاش و خستگی ناپذیر باشد. مهندسی یک کار تیمی و گروهی است. انجام پروژه‌های مهندسی بزرگ بدون داشتن یک روحیه مثبت در کار گروهی موفقیت‌آمیز نخواهد بود. مهندس مکانیک باید از سایر رشته‌های مهندسی نیز اطلاعاتی داشته باشد تا بتواند در یک کار تیمی بزرگ موفق شود و تعاملات خوب و موثری با سایر مهندسان برقرار کند.